Historische Kring Bommelerwaard

In 1990 kwam ik voor het eerst in Zuilichem en van inwoners daar hoorde ik, dat daar de dijkverzwaring reeds plaatsgevonden had. Een stuk of tien panden waren er van de dijk verwijderd en enkele ervan vervangen voor nieuwbouw. Sinds de stichting Vier Heerlijkheden een ruime fotocollectie op het Web heeft gezet is het goed mogelijk om met behulp daarvan een beeld te krijgen van hoe Zuilichem eruit zag. Met enig gescharrel en gezoek leidde dat tot een overzichtsschets die ik op het web heb gezet voor mensen zoals ik- import- of voor jongere autochtonen van na 1980.
Mogelijk, dat kenners van Zuilichem verbeterpunten vinden en ik zie uit naar hun reactie of persoonlijk bericht. groet Vergt
https://photos.app.goo.gl/gdxHtbzmi9bbAU3E9 link naar de 2 plaatjes

Zuilichem, benedeneind, groene kruisgebouw - meidijk

Door Gijs van steenbergen werden mij enige tips toegevoegd over het benedeneind van Zuilichem en dat vulde een manco in mijn kennis flink aan. Niettemin was het puzzelen om te snappen wat wat is op de 3 foto's in relatie tot lucht-foto's van de RAF, (royal air force) en topotijdreis. Daarnaast vrees ik ontwikkelingen sinds 1990 toen ik hier kwam wonen tot heden gemist te hebben omdat elders van alles (acuut) gesloopt dreigde te worden. Even goedkoop digitaal fotograferen deed ik pas in 2007.
Na alle ongedateerde foto's en kaartbeelden uitgebreid met elkaar vergeleken te hebben leek het interpreteren van de foto's het handigst. Dat wil zeggen huidige huisnummers verbinden aan de oude panden die je op de foto's ziet. Een overzichtsschets als van Zuilichem-centrum is van 12 (meest kleine) panden waarvan weinig détails bekend zijn moeilijk te maken; dat blijft onduidelijk gepriegel.
Hoewel veel duidelijk werd, bleven er nog wel enkele zaken wringen:
- De foto van de kaft van Jan van Brakels boek over "Wonen en werken van Zuilichemmers in vroeger tijden" is voor de nrs 103 tm 111 lastig te interpreteren. Gelukkig vullen dr. Van Beeks foto's dit vrij goed aan. 4HH, Z10B03, 04 en 10.
- Het pand waarin Jielis van Loopik woonde (foto 89) en dat in 1946 werd afgebroken vind ik niet terug op de RAF luchtfoto's. Die locatie lijkt daarop al leeg.
Daarnaast moest ik hier en daar wat interpreteren omdat in de jaren 50 en 60 ook afgebroken en (ver-, ge-)bouwd is.
-nr 109 is op de foto's van dokter v Beek wrsch. reeds gesloopt.
-Bij verdwenen handel in Zuilichem vinden we een vroeg 20e eeuws kruideniers-pandje (foto Z01035) dat vrijwel zeker nr 105 is.

Bijzonderheid op foto Z10B03 is, dat de provisorische stoep van de tot onderweg verlaagde dijk hier net boven komt. Hetzelfde is zichtbaar op topotijdreis 1981-9.
Daarnaast valt nog op, dat de nummers waaldijk 113 en 123 niet voorkomen. Dit kan duiden op sloop; denk aan het pand waar Jilis van Loopik woonde. En voor nr 113 was op de RAF foto wel een pand voorhanden, maar geen nog bestand pand.
foto/tek 4 tm 8:
https://photos.app.goo.gl/gdxHtbzmi9bbAU3E9

Aanvullingen en correcties zijn natuurlijk zeer welkom hier op het forum of op
janeric.dilz@gmail.com vrgr jed

PS heb na bekijken van bouwdossiers zuilichem wat correcties aan kunnen brengen. Bovendien waren op de meeste percelen al in 1832 gebouwen aanwezig. De huidige uitstraling van nieuwbouwwijk is voor het bedeneind wat misleidend. Jielis van Loopiks huis naast nr 125 was in 1832 zelfs 2x zo groot.

Voor de voorlopig laatste dijkhuiskalender 2024 ben ik plaatjes aan het voorbereiden,
maar graag wil ik nog wat kenners van de situatie aan Zuilichems benedeneind vroeger
uitnodigen eens kritisch naar de 2 concepten te kijken. Bij voorbaat hartelijk dank voor uw reactie
groeten jed

Hoewel reacties uitbleven heb ik zelf nog kritisch naar de bovenstaande resultaten gekeken en reden gezien wat wijzigingen aan te brengen.
Foto's die Ap de With (4HH) mij stuurde gaven aanleiding tot correcties aan met name Waaldijk 107 waarvan me nu de oostkant en de lengte bekend zijn. Ook van nr 113 heb ik aanvullende foto's bekeken. Waaldijk 115 lijkt op luchtfoto's ongeveer even groot als nr 113, maar plaatjes van het aanzicht heb ik nog niet gezien tot op heden.
Opmerkelijk was nog een bouwtekening van nr 121 als "bouwplaat" uit het RAR. Die heb ik zonder meer in originele toestand overgenomen.

In het vogelvlucht-overzicht heb ik de positie van de steenovens met schoorsteen een kwartslag gedraaid naar aanleiding van foto Z1112 4HH waarbij de Waal op de achtergrond zichtbaar is.
Aan de huisjes wat détails toegevoegd en de parallel-dijkhuisjes zijn voorzien van een a-symmetrisch dak met groter dakvlak aan de lage zijde.

Commentaar, correcties allemaal welkom vr gr jed

Een gesprek met dhr Jan van Brakel heeft geholpen bij het oplossen van zwakke punten in het overzicht.
Tegenwoordig bestaat huisnummer 113 niet meer en dat blijkt gesloopt in 1979 zonder dat er herbouw op volgde.
Govert Schalk was er de bewoner van net na de oorlog en Jan schalk die hoorde bij de nummers 115 en 117 liet in 1933
golfplaten op de hooiberg leggen. In bouwdossiers worden de de huisnummers genoemd en die zijn opeenvolgend.
Helaas heb ik geen afbeeldingen van het oude pand Waaldijk 115. Qua afmetingen scheelde het weinig met nr 113 en als
het bij de brand van 1903 ook (deels) herbouwd is zal de bouwstijl ook wel overeenkomsten hebben vertoond.
tot zover gr jed

Uiterste benedeneind Zuilichem. (Holdersdijk)
Voor de kalender van 2024 kwam het benedeneind van het Groene-kruisgebouw Waaldijk 42 tot aan de Meidijk al aan de orde, maar voorbij de Meidijk ligt ook nog een stuk dijk met 2 huizen erop en nog enkele ernaast. Op de oudste kadastrale kaart is de dijk nog leeg, maar de latere stafkaarten tonen dat ongeveer de hele 2e helft van de 19e en ver in de 20e eeuw hier een 6 tal panden heeft gestaan, meest huizen, maar misschien voor een deel maar schuren.
Waaldijk 129 lijkt nog de oude proporties te hebben, maar 131 is ongeveer 2 x zo groot herbouwd in de jaren 90. 133 is een klassiek pand om te zien, maar vermoedelijk ook een vervanger van iets wat ooit in de dijk stond.
125 A en B zijn vermoedelijk na de omnummering van 1955 tot stand gekomen en 127 is een vervanger van een dijkhuisje.
Er bestaan wel plaatjes van dijkhuizen aan het benedeneind in het rijke archief van de 4HH, maar welke waar stond is de vraag.
Bijgevoegde natekening van de RAF luchtfoto 1944 geeft de panden met huidige nummers weer. De foto's en tekeningen van de panden zijn met letters aangeduid.
De bouwvergunningen van de gemeente Zuilichem lichten hier en daar een tipje van de sluier op: De namen van bewoners en huisnummers en kadastrale nummers worden genoemd. Glibberige materie want de huisnummers zijn 2 x veranderd alvorens in 1955 "definitief" te worden. En kadastrale nummers nummers zijn ook aan vele wijzigingen onderhevig.
Archiefmedewerkers hebben gelukkig in een aantal gevallen de wijzigingen door geredeneerd en daarmee zitten familienamen soms vast op huisnummers.
Zo is het witte huisje van Verzeijl het laagste nummer en dus het eerste huisje na de Meidijk, waarschijnlijk waaldijk 127. Dan volgt 129 in relatie tot fam. de Kloe naast wie Verhoeks woonde die nr 131 bezaten. Daarna volgen fam van Heusden op 133 en Rijswijk 131A.
Mogelijk weten de oudere autochtonen het beter en ik zie graag hun correctie tegemoet.
127 Verzeijl huis A
129 De Kloe
131 Verhoeks huis C
133 van Heusden
133A van Rijswijk

huis B kan ik niet thuisbrengen

Welk pand hoort bij welk huisnummer.
Ben zeer benieuwd welke 70-ers en 80-ers mij verder kunnen helpen.

Ontbrekende afb vorige post: groet jed

Zuilichem, Holdersdijk.
Tot op heden is respons op mijn laatste post uitgebleven.
Enig ongeduld en positieve ervaringen op FB betreffende Rossum deden me eens een kijkje nemen op de FB afdeling van FB 4 heerkijkheden. Je duikt zo een beetje inde oude schoenendozen met foto's knipsels en paperassen van oud(e) inwoners van de 4HH. Natuurlijk heeft 95% van wat je tegenkomt geen betrekking op wat je zoekt, maar je loopt soms toch tegen leuke vondsten aan. Het betreft oa. 2 plaatjes van de Holdersdijk waarvan de oudste het hoogwater van 1970 weergeeft en een van ca 15 jaar later: de situatie na de dijkverzwaring. Het bos bij huis Brakel geeft garantie wat betreft de locatie.
De huisnummers 129 en 131 zijn matig tot goed zichtbaar en de panden bij nr 133 blijken qua bouwmassa overeenkomst te vertonen met de huidige panden. Détails zijn niet waarneembaar.
Pand B uit de vorige post blijft onduidelijk.
Nr 129 is herkenbaar en 131 vertoont overeenkomst met de bouwtekening van van Reekum die het pand aanpaste voor het aanbrengen van een pannendak ipv. riet. gr jed

Anders dan andere jaren zet ik mijn dijkhuiskalender vroeg op het web en omdat hij nog niet afgedrukt is bestaat voor u de mogelijkheid fouten te onderscheppen en te melden. Wie hem zo OK vindt kan hem in ieder geval op z'n gemak downloaden en zo gewenst afdrukken. groeten jed
https://photos.app.goo.gl/WrhkPa7maRXa9ryK7

Zuilichem benedeneind waaldijk 115
Op FB 4HH was nog een foto van oa. nr 115 te vinden. Hij was helaas niet meer in te passen in de lay-out van de kalender. 115 is de middenste van de 3 panden. gr jed